Uit de orgelhoek: muziek voor kerstmis

Verschenen in Jubilate 16, 3 (september 1983)

door Flip Veldmans

Met het oog op de Kersttijd volgt hier een opsomming van enkele orgelboeken met gemakkelijke kerstmuziek. Allereerst het boekje Weihnachtliche Orgelmusik der Barockzeit (uitgave Anton Böhm) met werkjes van Muffat (1653–1704) en Estendorffer (1670–1711); na een thema volgen steeds een aantal variaties. Ter illustratie is hier het begin van ‘Der Tag, der ist so freudenreich’ afgedrukt:

Scan-141024-0002

Denk in dit verband ook eens aan de prachtige ricercare over dezelfde hymne van de al eerder besproken bundel ‘Ariadne Musica’ van Johann Fischer. Een verzamelbandje met werken van Buttstedt, Kauffmann, Walther en Zachow is door Bärenreiter onder nummer 826 uitgegeven. Het heet ‘Alte Weihnachtsmusik für Klavier’. Als voorbeeld ‘In dulci jubilo’, let op de melodie in de middenstem met imitaties in de sopraan:

Scan-141024-0003

We maken een overstapje naar Frankrijk waar een schat aan kerstmuziek -te vinden is, speelse muziek gecomponeerd vanuit de vele registratiemogelijkheden die het klassieke Franse orgel biedt. De Noëls van Nicolas Lebèque (1631–1702) zijn uitgegeven in de serie Orgue et Liturgie (nr. 16) van Schola Cantorum. Hieruit ‘Puer nobis nascitur’:

Scan-141024-0004

Jean François Dandrieu (1682–1738), vanaf 1721 verbonden aan de Chapel Royal te Parijs, schreef eveneens een aantal Noëls, deze zijn in 4 deeltjes uitgegeven in de serie l’organiste liturgique van Schola Cantorum. Uit deel 3 een gedeelte van ‘Noel cette Journée’:

Scan-141024-0005

In dezelfde serie zijn in die delen de Noëls van Claude Balbastre (1729–1799) verschenen, ze zijn thans ook in de goedkopere Kalmus Organ Series (nr. 3116) verkrijgbaar, het notenbeeld is van beide uitgaven hetzelfde. Hieruit ter illustratie een gedeelte over het bekende kerstliedje ‘Midden in de winternacht’, na het thema volgen een aantal variaties:

Scan-141024-0006

Met opzet heb ik niet gesproken over de bekende Noëls van Daquin. Deze zijn technisch lastig en alleen geschikt voor de meer geoefende organisten. Van harte aanbevolen en veel speelplezier!

Getagd .