Op de Kontaktdag van 5 maart jl. hebben we kennis kunnen maken met Willem Vogel. Voor velen een belevenis te vernemen vanuit welke achtergrond en geloofsbeleving Vogel in de kerkmuziek functioneert als musicus en als componist. In aansluiting hierop wil ik u laten kennismaken met ‘Versetten voor de Advent- en Kersttijd’ voor orgel en andere toetsinstrumenten van Willem Vogel, uitgegeven bij Bureau voor Ned. Kerkmuziek, Cath. van Clevepark 27, 1181 AR Amstelveen, tel. 020 – 643 15 07. Prijs ƒ 17,50.
Flip Veldmans
Jubilate 27, 2 (mei 1994)
Willem Vogel werd in 1920 te Amsterdam geboren. Zijn opleiding genoot hij bij Albert de Klerk (orgel), Jan Koetsier (compositie) en Jaap Spaanderman (koordirectie). Tevens studeerde hij aan de Beiaardschool te Amersfoort en bekwaamde zich verder in Duitsland. Sinds 1977 is hij cantor-organist aan de Oude Kerk te Amsterdam. Naast bovengenoemd bundeltje heeft hij o.a. voor orgel geschreven: Psalmmuziek, Voorspelen in de Eredienst, Partita’s over bekende gezangen, Toccata over psalm 5O, Variaties over psalm 92 en een Valerius-suite.
Over het algemeen composities die aansluiten bij de reformatorische kerkmuziekpraktijk. Toch heeft hij voor de katholieke kerkmuziek ook diverse bijdragen geleverd, denk aan psalm 1: ‘Gelukkig de man‘, psalm 63: ‘God, mijn God‘ en psalm 138: ‘Loven wil ik U‘ voor de serie Cantatorium, en de bijdragen aan het projekt ‘Wisselende Gezangen voor het Liturgisch jaar’ (wat helaas veel te weinig wordt gebruikt), zoals psalm 24: ‘Wie mag bestijgcn’, psalm 45: ‘Boven mensen uit’ en ‘Danklied van Maria’. Bijna al deze composities zijn opgenomen in GvL. Ook aan het projekt ‘Met Psalmen op weg naar Pasen’ wat uitgebreid in de vorige aflevering van Jubilate ter sprake is geweest. heeft hij bijdragen geleverd.
De bundel ‘Versetten voor de Advent- en Kersttijd’ bevat diverse zettingen van liederen die ook in de katholieke kerk regelmatig gezongen worden. Zie de beschrijving van de volledige inhoud die hieronder volgt, achter de titel vindt u het nummer waaronder u de melodie in het Liedboek voor de Kerken, Gezangen voor Liturgie, het Bavo—Liedboek of dc Randstadbundel kunt vinden:
Zijt Gij waarop de wereld wacht (Lb 53)
Op U, mijn Heiland, blijf ik hopen (Lb 118)
Heft op uw hoofden, poorten wijd! (Lb 120)
God lof! Nu is gekomen (Lb 121)
O kom, o kom, Immanuel (Lb 125, GvL 512)
The Queenes Alman – W. Byrd (Lb 126)
Kom tot ons, scheur de heemlen, Heer (Lb 128, GvL 510)
Daar is uit ‘s werelds duistre wolken (Lb 26)
O zalig, heilig Bethlehem (Lb 131)
Er is een roos ontloken (Lb 132, GvL 440)
Ik kniel aan uwe kribbe neer (Lb 141, Bavo-Lb 140)
Nu zijt wellekome, Jesu, lieve Heer (Lb 145, GvL 508)
Komt, verwondert u hier mensen (Lb 139)
U Jezus Christus loven wij (Lb 142)
Stille Nacht, heilige nacht (Lb 143, Bavo-Lb 138, Randst 168)
Een kind geboren te Bethlehem (Lb 152)
Ons is geboren een kindekijn (Oud-Ned. Kerstlied)
Eeuwen geleden (Oud-Silezische melodie)
In Bethlehems stal, lag Christus de Heer (Lb 470)
Zo laat Gij, uw knecht – Lofzang van Simeon (Lb 68, GvL 1 5 7)
Dankt, dankt nu allen God (Lb 44, GvL 415 )
Dit artikel is voorzien van diverse notenvoorbeelden uit deze bundel. De versetten spreken voor zich. U kunt ze gebruiken als (uitgebreid) voorspel of inleiding op het lied of bijv. als zelfstandig orgelwerkje. Wanneer u afwisselende registraties gebruikt, kunt u de stukjes enkele malen herhalen. Ook is het bijv. mogelijk dat u een verset als tussenspel gebruikt. Niet na ieder couplet, daar zijn ze te lang voor, maar bijv. bij een lied van 4 coupletten tussen dc tweede en derde strofe, dat geeft aan een lied een weldadige rust en kan uitnodigend werken bij het zingen, mits het verset met de nodige aandacht en nauwkeurigheid wordt gespeeld. Spreek dit van te voren wel altijd af met de dirigent of de voorganger, het kan dan eventueel afgekondigd worden zodat de mensen weten wat hun te wachten staat en het tussenspel als een natuurlijk rustpunt ervaren wordt. Dit is heel belangrijk voor een goed verloop van het totale gezang.
U ziet, bovenstaande bundel geeft verschillende mogelijkheden en kan een verrijking zijn voor onze liturgie. Van harte aanbevolen.