Orgelkoralen in de liturgie 2

De organist(e) dient over een vooruitziende blik te beschikken. Terwijl bij het schrijven van dit artikel nog tropische temperaturen gehaald worden moeten we alweer nadenken over muziek voor Advent en Kerstmis. Immers het instuderen van nieuwe muziek vergt enige moeite en tijd, je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen.

Flip Veldmans

Jubilate 28, 3 (september 1995)

Om het zoeken naar nieuwe muziek te vergemakkelijken volgt hieronder weer een lijst met koraaltitels speciaal voor de Advent. Daarna zullen we kijken welke componisten hiervoor muziek hebben geschreven, uiteraard is dit slechts een summiere bloemlezing, enkele notenvoorbeelden zullen wederom niet ontbreken. Over de muziekvoorbeelden gesproken, ik krijg weleens het verzoek om het héle stuk af te drukken in plaats van slechts een fragment. Afgezien van het feit dat het gehele muziekwerk teveel plaats in zou nemen, zult u begrijpen dat dit auteursrechtelijk niet kan. De voorbeelden zijn bedoeld om een eerste indruk te geven, waarna u de bladmuziek zou kunnen aanschaffen. Het is niet de bedoeling om Jubilate op de orgellessenaar te zetten om vervolgens voor de liturgie klaar te zijn.

1. Georg Philipp Telemann ‘Herr Christ der einig Gottes Sohn’.

Advent:
1. Gottes Sohn ist kommen
2. Gott, heil’ger Schöpfer
3. Herr Christ, der einig Gottes Sohn
4. Lob sei dem allmächtigen Gott
5. Nun komm, der Heiden Heiland
6. Wachet auf, ruft uns die Stimme

2. Jacob Adlung ‘Herr Christ der einig Gottes Sohn’.

Hier volgt een uitgewerkte lijst met koralen. De nrs. verwijzen naar de hierboven genoemde titels:
1. J.S. Bach. band S, uitg. Peters. Dezelfde melodie als: Gott, durch deine Güte. Pedaliter, melodie canonisch in sopraan en bas.
J.S. Bach, band 6, uitg. Peters. Pedaliter: fugatovorm.
J.H. Buttstedt, serie Incognita Organo 4, uitg. Harmonia. Manualiter, koraal met 3 variaties.
F. Zachau, Orgelspiel im Kirchenjahr, uitg. Schott 4336. Dezelfde melodie als ln dulci jubilo. Manualiter, melodic fugatisch.
2. J.S. Bach, Orgelspiel im Kirchenjahr, uitg. Schott 4336. Dezelfde melodie als Lob sei dem allmachtigen Gott (zie ook daar). Manualiter.
3. J. Adlung, Musicq voor het Orgel (W. v. Twillert), uitg. Boeijenga, Sneek. Driestemmig pedaliter, melodie in de linkerhand.
D. Buxtehude, Sämtliche Orgelwerke band 4, uitg. Hansen 3928. Twee bewerkingen; pedaliter met versierde sopraan.
H.L. Hassler in ‘Die Kunst des Orgelspiels’ H. Keller, uitg. Peters 4517. Manualiter, vierstemmige koraalzetting.
J. Pachelbel, Ausgewählte Orgelwerke band 2, uitg. Bärenreiter 239. Pedaliter met omspelingen.
G.Ph. Telemann, Orgelwerke band I. uitg. Bärenreiter 3581. 1e zetting manualiter, melodie in de sopraan, 2e zetting tweestemmig (bicinium).
J.G. Walther, in 80 Choralvorspiele (H. Keller), uitg. Peters 4448. Driestemmig, manualiter.
4. J.S. Bach, band 5, uitg. Peters. Manualiter, fughetta.
J.S. Bach, in Orgelspiel im Kirchenjahr, uitg. Schott 4336. Dezelfde melodie als Gott heil’ger Schöpfer, driestemmig manualiter.
5. Anonymus (uit de Lüneburger Orgeltabulaturen), uitg. Commissie v.d. kerkmuziek van de Ned. Herv. Kerk. Vierstemmig manualiter, pedaal naar believen.
N. Bruhns, Orgelwerke, uitg. Peters 4855. Uitgebreid pedaliter stuk met echo’s; voor gevorderden.
J.H. Buttstedt, Alte Weihnachtlichemusik, uitg. Bärenreiter 826. Manualiter, vier-stemmig.
D. Buxtehude, Sämtliche Orgelwerke band 4, uitg. Hansen 3928. Pedaliter, versierde sopraan met uitkomende stem.
H. v. Herzogenberg, in Seasonal Chorale Preludes with Pedals (C.H. Trevor), uitg. Oxford University Press. Pedaliter, melodie met uitkomende stem in de sopraan.
G.F. Kauffmann in Ars Organi deel 2 van Fl. Peeters, uitg. Schott. Driestemmig, manualiter.
B. Resinarius in Orgelschule deel II van E. Kaller. uitg. Schott 2555b. Driestemmig pedaliter.
G. Scherff, 8 Choralvorspiele, uitg. Willemsen, Amersfoort. Trio. pedaliter, melodie in de sopraan.
A.N. Vetter, in 80 Choralvorspiele (H. Keller). uitg. Peters 4448. Vierstemmig, manualiter, fughette.
G. Zukriegel, 3 kleine Partiten fur Orgelpositiv, uitg. A. Coppenrath. Manualiter, koraal met 4 variaties.
6. O. Dienel, 43 Choralvorspicle opus 52, uitg. Willemsen. Pedaliter. fugatisch.
G.A. Homilius, serie Incognita Organo deel 27. uitg. Harmonia. Pedaliter, melodie in canon tussen sopraan en bas.
P. Kickstatt, Choralvorspiele heft 2, uitg. Moseler-Verlag. Driestemmig manualiter, fugatisch.
M. Reger, 30 kleine Choralvorspiele opus l35a., uitg. Peters 3980. Pedaliter, koraalmatig.
I.G. Walther, in 80 Choralvorspiele (H. Keller), uitg. Peters 4448. Driestemmig manualiter.
L. Wieruszowski, Choralvorspiele fur Orgel deel 2, uitg. Zwingli, Zurich. Pedaliter, cantus firmus in tenor.

3. Gerhard Zukriegel variatie 1 uit ‘Nun komm, der Heiden Heiland’.

Nog enkele laatste opmerkingen. Volgens het Triduum Sacrum moct men het gebruik in acht nemen om in de Advent het orgel alleen ter begeleiding van de gezangen te gebruiken. Het orgel kan wel zelfstandig bespeeld worden op de derde zondag van dc Advent (Gaudete). Of zelfstandig orgelspel zo strikt moet worden toegepast moet ieder zelf maar overdenken, in ieder geval verdraagt de adventsperiode geen uitbundig orgelspel, bovenstaande orgelkoralen sluiten goed aan bij deze liturgische periode. Succes met de studie.

4. Gerard Scherff ‘Nun komm, der Heiden Heiland’.

Getagd .