De oorsprong van het getijdengebed, waarvan de versperdienst een onderdeel is, moeten we zoeken in de oudtestamentische joodse gebedsliturgie van het dagelijkse avond- en morgengebed. Daarbij dienen we wel in het oog te houden dat voor de joden de dag ’s avonds begint. De nacht is het beeld voor lijden en dood. Met de dageraad begint het nieuwe leven. Het wordt pas licht door het donker heen. Deze twee belangrijke momenten, het vallen van de avond en het aanbreken van de nieuwe dag, worden al vanouds gemarkeerd door het avond- en morgengebed.
Auteur archief: jan
Woord- en communievieringen: een uitdaging voor koren
Veel dirigenten ervaren in de praktijk dat het soms moeilijk is om koorleden te motiveren voor woord- en communievieringen. Dit komt voor een deel voort uit vooroordelen bij de koorleden ten aanzien van zulke vieringen, voor een ander deel uit onbekendheid met deze vorm van liturgie. Het is ook mogelijk dat er koorleden zijn met negatieve ervaringen bij woord- en communievieringen, voortvloeiend uit de keuze van gezangen en liederen: minder aansprekend en minder uitdagend dan het repertoire dat gebruikt wordt bij eucharistievieringen. Dit laatste hoeft echter helemaal niet het geval te zijn.
Van grond en vuur: een adventslied met perspectief
Zo’n vijfentwintig jaar oud en nog steeds relatief onbekend is het lied ‘Van grond en vuur’ van Huub Oosterhuis op muziek van Antoine Oomen. Onterecht, want het lied heeft een ongekend rijke inhoud, die het uitermate geschikt maakt als adventslied vanwege de vele verwijzingen naar de lezingen van de adventszondagen van alle drie de jaarcycli.
De acclamatie
Als een begaafd spreker een gloedvolle rede houdt, wordt hij of zij regelmatig onderbroken door applaus. Boven het applaus uit hoor je soms mensen luid ‘bravo!’ roepen, alsof het applaus alleen nog niet genoeg is. Zo’n spontane uitroep om bijval uit te drukken met een spreker, noemen we een acclamatie. Een acclamatie kan ook gewoon uiting geven aan blijdschap of vreugde.
Wat zingen we met Pinksteren?
Pinksteren scoort het slechtst van de drie! Vraag aan mensen, wat wij als christenen met Kerstmis vieren, en er is een redelijke kans dat ze met het juiste antwoord komen. Een geboorte is dan ook iets concreets. Met Pasen, het feest van de opstanding, wordt het al moeilijker; lentefeest en paashaas zijn terrein winnende concurrenten. Op de vraag waar het met Pinksteren om gaat, zullen de meesten wel het antwoord schuldig blijven.Lees verder
Zingen tijdens de communie
Van de liederen die gezongen worden tijdens een Eucharistieviering, heeft de communiezang letterlijk de oudste papieren. Er bestaan teksten uit de derde eeuw van hymnen die gezongen werden tijdens het naderen van de gelovige gemeenschap tot de tafel van de Heer. In de vierde eeuw werden op deze plaats in de viering al psalmen gezongen, waarbij allen het refrein meezongen. In een commentaar op psalm 34 wijst Augustinus erop dat deze psalm bij uitstek geschikt is om tijdens de communie te zingen, in het bijzonder vanwege de verzen 6 (“Nadert Hem en u zult vervuld worden van zijn licht”) en 9 (“Proeft en ziet hoe goed de Heer is”).Lees verder
De slotriten: einde én begin
De slotriten van een eucharistieviering vormen een tegenhanger van de openingsriten. Zoals we gezien hebben in het artikel over het openingslied zijn de openingsriten bedoeld om de verzamelde gelovigen, van verschillende herkomst en met totaal verschillende achtergronden, te vormen tot een gemeenschap: het volk Gods. Na de slotriten gaat dit volk Gods weer uiteen, ieder naar zijn of haar eigen plaats in de samenleving om daar uit te dragen wat in het afgelopen uur is gevierd.Lees verder
Zingen tijdens de offerande
Als we de periodiek verschijnende Koorinformatie, een uitgave van Gooi en Sticht, doorbladeren, zullen we bij de Nederlandse gezangen tevergeefs zoeken naar suggesties voor een offerandezang. Wél worden er voorstellen gedaan voor liederen bij het evangelie, waarover in het Algemeen Statuut van het Romeins Missaal in het geheel niet gesproken wordt. Ook in een veel gebruikte bundel als ‘Gezangen voor Liturgie’ (GvL) zoeken we vrijwel tevergeefs naar specifieke offerandeliederen.Lees verder
Marialiederen: zijn die nog van deze tijd?
Vaak hoor je, vooral van ouderen, de klacht dat er tijdens liturgievieringen bijna geen Marialiederen meer gezongen worden. Veelal wordt dan de ‘schuld’ gelegd bij veranderingen, in gang gezet door het Tweede Vaticaans Concilie. Inderdaad, in het bekende liedbundeltje ‘Psalterke’ van Adr. P. Hamers uit 1922 blijkt bijna een vierde van de liederen te bestaan uit Marialiederen (25 van de 105). In een parochiebundel uit de jaren vijftig van de vorige eeuw is zelfs ruim een vierde van de Nederlandse liederen die erin voorkomen, exclusief de kerstliederen, aan Maria gewijd (22 van de 86 liederen).
De wisselende gezangen van de mis
In dit artikel pleit Steven van Roode voor Nederlandstalige wisselende gezangen (propriumgezangen) tijdens de mis. Als NSGV Breda wijzen we graag op deze mogelijkheid, naast de bestaande praktijk, waarbij op een aantal plaatsen in plaats van deze wisselende gezangen liederen op andere Nederlandse teksten of propriumgezangen in het Latijn worden gezongen.