Vacature organist/pianist Martinuskoor Princenhage

MARTINUSKOOR PRINCENHAGE

Secretariaat: Joke Tacke

Fatimastraat 96

4835 BE Breda

Tel.: 06-38249266

Website: http://www.martinuskoor-breda.nl

Facebook: https://www.facebook.com/martinuskoor

Wegens het voorgenomen vertrek van de huidige organist/pianist komt bij het St. Martinuskoor Princenhage te Breda op korte termijn de functie vacant van:

ORGANIST/PIANIST

Het 4-stemmig gemengd koor bestaat ruim 45 jaar, telt thans circa 40 leden en staat onder leiding van een dirigente. Het koor verzorgt 2 à 3 maal per maand de liturgische dienst in de Martinuskerk en een enkele keer zingen we een dienst in een andere kerk in de regio. Naast de wekelijkse repetities, die als zeer plezierig worden ervaren, staat vooral ook gezelligheid met en betrokkenheid bij elkaar centraal.

De repetities vinden plaats op donderdagavond van 20.00 uur tot 22.00 uur. Enkele malen per jaar hebben we een halve repetitie met vervolgens een gezellige nazit waarbij het dan wat later kan worden.

Wij vragen:

Ruime ervaring in het begeleiden van kerkkoren.
Kennis van en belangstelling voor onder andere de Nederlandstalige muziek, waaronder die van de Amsterdamse school.
Goede contactuele vaardigheden.
Enige kennis en gevoel voor R.K. liturgische diensten.

De salariëring geschiedt volgens de richtlijnen van het bisdom.

Nadering inlichtingen kunnen ’s-avonds na 19.00 uur worden ingewonnen bij Wietske van Dort (voorzitter), telefoon 06-21866835.

Sollicitaties kunnen worden gericht aan het bestuur van ons koor en worden toegezonden aan ons secretariaatsadres (zie hierboven).

Breda, januari 2018

Zangdag 2018

Volkszang: Durft u nog? En het koor dan?…

Zaterdag 24 februari 2018
Kerk van O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand
Roosendaal

Samen kunnen zingen is in de kerk een groot goed. Het gaat er in de liturgie immers om dat we niet alleen luisterend en kijkend aanwezig zijn, maar deelnemers worden. De gezamenlijke zang is bij uitstek een middel waarin geloof wordt beleefd en gemeenschap wordt gesticht. Dat veronderstelt dat tekst en muziek toegankelijk en van goede kwaliteit zijn. Wat dat betreft is er een grote keuze denkbaar.

Welke criteria hanteren we bij de keuze van het basisrepertoire, welke plaats geven we het in onze liturgie, hoe houden we het fris en levendig? Deze vragen zullen ons bezighouden tijdens de diocesane Zangdag op zaterdag 24 februari 2018, in de O.L.Vrouwe kerk aan de Kade in Roosendaal.

Docenten

Frans Bullens is als organist/dirigent werkzaam in de Laurentiuskerk te Dongen en de St. Jan de Doper (basiliek) te Oosterhout. Zijn composities uit de Antwoordpsalmen voor de zondagsliturgie genieten landelijke bekendheid.
Jan Schuurmans is als medewerker kerkmuziek werkzaam bij het bisdom Breda. In de Antoniuskathedraal vervult hij de functie van cantor en is hij dirigent van de Kathedrale Cantorij.
Han Akkermans is voorzitter van de Commissie voor Liturgische Muziek en pastoor van de Sint-Catharinaparochie in Oosterhout.

Programma

9.30 uur Ontvangst met koffie/thee
10.00 uur Opening en inleiding op het thema van de dag door Han Akkermans
10.15 uur Inzingen onder leiding van Jan Schuurmans
10.45 uur Het zingen van één- en meerstemmig basisrepertoire met zijn vele mogelijkheden en uitdagingen o.l.v. Frans Bullens en Jan Schuurmans met korte toelichtingen door Han Akkermans
12.00 uur Lunch
12.45 uur De mogelijkheden van het Gregoriaans als basisrepertoire. Twee- en driestemmig repertoire voor koren.
14.00 uur Afsluiting

Praktische informatie

Plaats:
Kerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand, Kade 23, 4703 GA Roosendaal

Organisatie:
Commissie voor Liturgische Muziek ‘Sint-Gregorius’ en het Sint-Franciscuscentrum, centrum voor geloofsverdieping en vorming van het bisdom Breda.

U kunt zich aanmelden door uw gegevens vóór 15 februari 2018 te mailen naar: opgave@sintfranciscuscentrum.nl (onder vermelding van uw stemsoort) of telefonisch 076 – 52 23 444 (tussen 8.30 – 12.30 uur).

De deelnemersbijdrage is slechts € 10,- per persoon. Hiervoor ontvangt u koffie en een bescheiden lunch.

U kunt dit bedrag storten op: NL 57 RABO 0315 9852 59 t.n.v. Bisdom van Breda, inzake Liturgische Muziek te Breda, met vermelding van ‘Zangdag 2018’.

Bij betaling voor meerdere deelnemers graag de namen van de deelnemers doorgeven aan: jam.van.loenhout428@gmail.com.

Dirigenten- en organistendag 2017: het materiaal

Onder de titel ‘Waar haal je het vandaan’, gaven we tijdens onze dirigenten- en organistendag op 7 oktober 2017 een aantal suggesties voor uw repertoire. Hier volgen er enkele:

Frans Bullens, Eer aan God
Download koorpartituur
De volledige partituur is voor € 2 te verkrijgen bij f.bullens@hetnet.nl

De verzamelde liturgische gezangen van Henk Jongerius, een uitgave van Gooi en Sticht
Een toelichting en een inhoudsopgave vindt u hier.

Enkele voorbeelden:

Gij die naar ons hebt omgezien (hymne) – Voorbeeld
Litanie uit liturgie voor de adventstijd (A. Gouzes) – Voorbeeld
Onbekend, dag en tijd (uit: Jaargetijden – 25 schriftliederen – Advent) – Voorbeeld

Selectie uit Continuo en het Gregoriusblad

Het ene brood (Communiezang voor SAB-koor en orgel, J. Vermulst) – Voorbeeld
Wees gegroet Maria (voor twee gelijke stemmen of driestemmig gemengd koor, J. Vermulst) – Voorbeeld
Al zwijgen wij (SAB koor, bew. R. Bot) – Voorbeeld

Uit de Choral Public Domain Library

Da pacem Domine, Claude de Sermisy

Jubilea januari 2018

H. Maria Parochie Walcheren, Cantate Domino Middelburg
Dhr. R.L. Adriaansen, 40 jaar

Parochie St. Petrus Banden, Gilze
Mevr. A.M.A. Botermans-Jansen, 50 jaar

Vijfheiligen parochie, Blasiuskoor, Made
Mevr. A. Flipsen-Thijssen, 40 jaar
Mevr. A. Mekes-de Been, 40 jaar

Parochie H. Cornelius, Den Hout
Dhr. J. Havermans, 20 jaar

Vijfheiligen Parochie, Bernarduskoor, Made
Dhr. A. Broeders, 25 jaar
Dhr. A. Horrevoets, 25 jaar
Mevr. A. Bossers-van der Riet, 25 jaar
Mevr. T. de Bruin-Bastiaansen, 25 jaar
Mevr. P.M. Luijckx-Brands, 25 jaar
Mevr. M.P. van Dongen-Baremans, 25 jaar

Parochie H. Eligius, Lewedorp
Dhr. C. Vermue, 25 jaar
Mevr. S. Uitterhoeve-Vermue, 40 jaar
Mevr. J. Peeters-Grim, 40 jaar

Parochie O.L.Vr. Onbevlekt Ontvangen, Hank
Mevr. L. Damme, 25 jaar
Mevr. R. v.d. Pluijm, 20 jaar

Pater Damiaanparochie, Pius X koor, Ovezande
Dhr. M.R. van Gessel, 25 jaar
Mevr. J. van Beek-de Jonge
Mevr. B. Rentmeester-de Jonge
Mevr. M. Schenk-Nelen

Parochie De Bron, Gemengd Koor Woensdrecht
Mevr. A.L.M. Akkermans-van Pul, 25 jaar
Mevr. J.B. Oerlemans-de Vreng, 25 jaar
Dhr. F.C. van Zunderd, 25 jaar

Dhr. A.J. Akkermans, 25 jaar

Vijfheiligenparochie, Anthony Singers Terheijden
Dhr. A.G.M. Verkooijen, 40 jaar

Parochie O.L.Vr. ten Hemelopneming, koor Amicitia, Prinsenbeek
Mevr. J. van Hulten, 25 jaar

Parochie O.L.Vr. van Bijstand, St. Ceciliakoor, Baarle Nassau
Mevr. M. van Egmond-Leijten, 40 jaar

Nazareth parochie, St. Martinuskoor Princenhage
Mevr. W.M. Saenen-Dunk, 25 jaar

H. Maria Geboortekerk, Parochiekoor Dussen
Mevr. R. van Boxel-Schalken, 50 jaar

Andreasparochie West-Zeeuws Vlaanderen, Parochiekoor Oostburg
Mevr. M. Groosman-Poppe, 12½ jaar
Mevr. Chr. Ego, 12½ jaar

Elisabeth parochie, Cuyperskerkkoor Sas van Gent
Mevr. M. van Dorst-Kesbeke, 25 jaar
Mevr. M. Heijens-de Block, 50 jaar
Mevr. A. Doolaege-de Koeyer, 50 jaar
Dhr. K. van Dorst, 55 jaar

Parochie Sacrament Breda, Dameskoor ‘Accordando’
Mevr. G. Jansen-Loing, 25 jaar

Augustinus Parochie Breda, Jeugd- Jongerenkoor Franciscus
Mevr. A. de Bruin-Staal, 25 jaar

Dienst Geestelijke Zorg De Blauwe Hoeve, Cantallegria, Hulst
Mevr. L.M.F. Lossie-Verlinden, 25 jaar
Mevr. L.R.M. van Geertruij-de Bruijn, 25 jaar

Parochie van de Heilige Familie, Korenkoepel Bavel
Mevr. R. Polman, 50 jaar
Dhr. J. Daelman, 60 jaar

St. Norbertus parochie, Gemengd koor St. Joseph, Roosendaal
Dhr. J.C. Borghouts, 60 jaar

Parochie H. Geest, Gemengd Koor Rijen
Mevr. W.J.A.M. van der Put, 50 jaar

Elisabeth Parochie, Gemengd Koor Terneuzen
Dhr. H.J. Huppertz, 40 jaar

Catharina Parochie, Gemengd Koor Marcoen Dorst
Mevr. E.A.J. Poppelaars-Flipsen, 40 jaar

Michael Parochie, DHK Michael Kerkkoor, Breda
Mevr. C.W.M. Boxtart-Verdult, 50 jaar

Parochie H. Trudo, Gemengd Koor Zundert
Mevr. A. Domen-Schrauwen, 25 jaar

Parochie H. Maria Sterre ter Zee, Par.Koor St. Cecilia Clinge
Mevr. M. van Geertruy-van Huffel, 50 jaar
Mevr. A. Lambrechts-van Overmeir, 50 jaar
Mevr. J. Weermaes-de Kerf, 50 jaar

Parochie O.L.Vr.v. Altijddurende Bijstand, Sursum Corda Wernhout
Mevr. I.A. van Hasselt-Vorselmans, 25 jaar
Dhr. J.M. Domen, 60 jaar

Maria Parochie, Lambertuskoor, Etten Leur
Dhr. R. Mathot, 25 jaar

Parochie O.L.Vr. in ’t Woud, Lambertuskoor Wouw
Mevr. M. Aarden-Neelen, 25 jaar
Mevr. A. Buijnsters, 12½ jaar

Pater Damiaan Parochie / St. Willibrorduskoor Zierikzee
Mevr. R. van Maanen-Bouwman, 40 jaar

R.K. St. Norbertus Parochie, Zangkoor St. Caecilia Nispen
Mevr. L. Gommeren-van Eekelen, 40 jaar
Dhr. J. van der Sanden, 65 jaar
Dhr. M. Vos, 75 jaar

Parochiekern St. Martinus, St. Cecillia koor Rucphen
Mevr. A.R.M. van de Broek-Boomaerts, 40 jaar
Mevr. A.M. de Bont-van Laerhoven, 25 jaar

Parochie H. Johannes de Doper/ Dames- Herenkoor Nw Vossemeer
Mevr. A.C. Bax-de Jong, 25 jaar
Dhr. A.F. Hommel, 25 jaar

Parochie Dongen en Klein Dongen Vaart / St. Laurentiuskoor
Mevr. M. de Wit-Damen 60 jaar

R.K. St. Norbertus Parochie / Moeder Gods Koor Roosendaal
Mevr. C. de Ruijter, 40 jaar
Mevr. T. van Oort, 40 jaar
Dhr. P. v.d. Hoeven, 40 jaar
Dhr. A. Post, 70 jaar

Catharina Parochie / Dameskoor Joh.de Doper Oosteind
Mevr. M. Mouws-de Wit, 40 jaar
Mevr. M. van den Hoek-van Strien, 40 jaar
Mevr. S. Huijben-van Dortmund, 40 jaar

Immanuel Parochie / Gem. Kerkkoor St. Bartholomeus Zevenbergen
Mevr. J.P. van Gulik-Boot, 50 jaar
Mevr. A.A. Clarijs-Roelen, 50 jaar
Mevr. J.A.M. van Leent-Roelen, 50 jaar

St. Elisabeth Parochie / St. Ceciliakoor Raamsdonksveer
Mevr. A.M.J.C.G. Stael-Merkx, 25 jaar

Parochie St.Antonius Abt, Parochieel Zangkoor Chaam
Mevr. A.M.F. van den Broek-de Bie, 25 jaar

Parochie De Bron / R.K. Gemengd Koor Hoogerheide
Mevr. C.L. Dingemans-Raaijmakers, 25 jaar
Dhr. J.M. Dingemans, 25 jaar

Sacramentskoor Breda
Dhr. H.P.J.M. Mol, 25 jaar

St. Anna Parochie / St. Gummarus koor Steenbergen
Dhr. H. Meeuwissen, 40 jaar

Parochiekern St. Gertrudis / Kerkkoor Cecilia Geertruidenberg
Mevr. M. Leijten-van Lierop, 40 jaar
Dhr. H. Leijten, 40 jaar
Mevr. E. v.d. Korput-v.d. Rijken, 25 jaar

Parochie St. Antonius Abt / Gem. Koor St. Caecilia Riel
Mevr. A.E.M. van Rijswijk-Vermeulen, 40 jaar

H. Maria Parochie Walcheren / St. Caeciliakoor Vlissingen
Mevr. A.J. Laarman-Steenbakker, 60 jaar

St. Elisabeth Parochie / Bavokoor Raamsdonk
Mevr. P.J. Kuijsters-Verschure 25 jaar

R.K. Parochie St. Franciscus / Gem. Zangkoor Schijf
Mevr. J.C.M. Theunis-Verpalen, 25 jaar
Mevr. C.P.M. Naenen-van Overveld, 25 jaar

Vijfheiligen Parochie / Herenkoor St. Antonius Abt Terheijden
Dhr. W.C.P. Verdaasdonk, 12½ jaar

H. Andreasparochie / Jongerenkoor Aardenburg
Dhr. C.P.E. de Baerdemaeker, 40 jaar
Dhr. G.E.K. van den Abeele, 25 jaar

Drie missen van Frans Bullens

Ter gelegenheid van het jubileum van de Quirinuscantorij schreef Frans Bullens de Missa in honorem Sancti Quirini: een mis voor vierstemmig koor en orgel, niet te lang, goed zingbaar en fris klinkend. Hier een voorbeeld uit deze mis.[su_document url=”https://dclm-bisdombreda.nl/wp-content/uploads/2017/08/Sanctus_-_Quirinusmis_-_gedeelte_-_part_-_pdf2.pdf”]

De prijs is slechts € 8,- voor de partituur en € 1,- voor de koorpartituur.
Te bestellen bij:

Efbe-music
p.a. Gaarde 90
5103 ED Dongen
telefoon: 0162 321604
e-mail: f.bullens@hetnet.nl

Twee andere recente missen van zijn hand:
Missa in honorem Sancti Amandi (de Amandusmis, voor vierstemmig gemengd koor, fluit, klarinet, trompet, fagot, piano (harp) en orgel) (ook verschenen voor piano (harp) en orgel)

Missa in Assumptione Beatae Mariae Virginis. (voor twee-, drie of vierstemmig gemengd koor met orgel).

Te bestellen op hetzelfde adres.

Dirigenten- en organistendag 2017

Het kan klinken als een uiting van bewondering: ‘Waar haalt-ie het toch vandaan…?’ Maar voor de jaarlijkse dirigenten- en organistendag van ons bisdom betekent het: waar haal je als organist of dirigent de kennis, de kunde, nieuw repertoire vandaan?

Met Lucie Hillen bekijken we de problemen bij de ouder wordende stem en waar de oudere koorleden een goede klank vandaan kunnen halen! Janno den Engelsman gaat met de organisten aan de slag om te zoeken naar de goede techniek van het orgelspelen en hij zal hen de weg wijzen naar passende muziek.
Ook Jan Schuurmans en Frans Bullens zetten ons op het spoor naar nieuwe muziek en helpen ons een verantwoorde selectie te maken: wat kan wel en wat kan niet.

Uiteraard wordt er ook weer flink gewerkt aan de techniek van het dirigeren én repeteren.

Kortom, een dirigenten- en organistendag die u niet mag missen: vanwege de kennis die u opdoet, vanwege de contacten met collega’s en zeker voor de inspiratie die u opdoet. Na deze dag kunt u er weer een jaar tegenaan! En uw koorleden en parochianen zullen zich afvragen: ‘Waar haalt-ie het vandaan?’

De gastdocenten

Lucie Hillen (mezzosopraan) studeerde hoofdvak zang aan de conservatoria van Tilburg, Maastricht en Amsterdam. Zij zingt repertoire dat reikt van oude tot moderne muziek. Lucie geeft les in haar privépraktijk te Breda en is gespecialiseerd in de basistechnieken voor de zang in het algemeen, in lichaamswerk en stemheling.

Janno den Engelsman studeerde orgel, klavecimbel en kerkmuziek aan het Utrechts Conservatorium. In
2007 behaalde hij het diploma ‘Master of Music’ aan de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. Hij is organist-titularis van de Gertrudiskerk in Bergen op Zoom, stadsbeiaardier van Zierikzee en doceert orgel aan het Centrum voor de Kunsten in Bergen op Zoom.

Programma dirigenten- en organistendag

9.30 uur Ontvangst met koffie en thee
10.00 uur Opening
10.05 uur Centrale workshop door Lucie Hillen
11.00 uur Workshop voor dirigenten
door Frans Bullens, Jan Schuurmans en Lucie Hillen
Workshop voor organisten door Janno den Engelsman
12.15 uur Lunch
12.45 uur De kerkmuzikale prakijk in de Sint Norbertusparochie door Joseph Dekkers
13.15 uur Gezamenlijke afsluiting
14.00 uur Einde

Plaats

Kerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand
Kade 23
4703 GA Roosendaal

Organisatie

Commissie voor liturgische muziek ‘Sint-Gregorius’ en het Sint Franciscuscentrum, centrum voor geloofsverdieping en vorming van het bisdom van Breda.

Aanmelden

U kunt zich aanmelden door uw gegevens vóór 28 september 2017 te mailen naar: opgave@sintfranciscuscentrum.nl onder vermelding van uw stemsoort (i.v.m. het oefenkoor) en de keuze van de workshop (dirigent of organist) of telefonisch: T 076 – 52 23 444 (tussen 8.30 – 12.30 uur).
De deelnemersbijdrage is slechts €15 per persoon. Hiervoor ontvangt u koffie en een bescheiden lunch.
U kunt dit bedrag storten op:
NL 57 RABO 0315 9852 59 t.n.v. Bisdom van Breda, inzake Liturgische Muziek te Breda
met vermelding van ‘Dirigenten- en organistendag 2017’.
Bij betaling voor meerdere deelnemers graag de namen van de deelnemers doorgeven aan j.loenhout6@kpnplanet.nl

Zangdag 2017

Twee- en driestemmige missen voor eucharistievieringen en uitvaarten: dat was het thema van de zangdag van 11 maart 2017. Hierbij de gegevens van twee missen die tijdens deze dag werden gepresenteerd:

De Hubertusmis van Frank van Nimwegen

Gecomponeerd in 2014 en opgedragen aan bisschop Hubertus Ernst. Verkrijgbaar bij uitgeverij Intrada

Bekijk een voorbeeld van de mis:
Gloria
Agnus Dei

Missa in Assumptione Beatae Mariae Virginis van Emmanuel Francinsky

Verkrijgbaar vis Efbe Music:
Efbe-music
p.a. Gaarde 90
5103 ED Dongen
telefoon: 0162 321604
f.bullens@hetnet.nl

‘Amen’ en andere acclamaties in de liturgie

We zeggen of zingen het zo vaak: ‘Amen’. Wat betekent dat woord eigenlijk? De ‘Dikke van Dale’ schrijft:

(oorspr.) dat is zo, dat zij zo, zeker
(thans) slotwoord van gebeden, preken …<Hebr. Amen
(waarlijk, zeker).

‘Amen op iets zeggen’ betekent: ‘ermee instemmen’, ‘erin toestemmen’ en is, volgens van Dale, ontleend aan Deuteronomium 27,15–26, waar het volk twaalfmaal de formule uitsprak.

Het woord komt voor in de drie grote godsdiensten: Jodendom, Christendom en Islam. Op de doxologieën in de synagogale eredienst antwoordt het volk met ‘amen’. In de christelijke liturgie werd het woord onvertaald overgenomen. Het volk reageert met ‘amen’ op het eind van de canon die door de bisschop luid werd voorgedragen, zo lezen we bij Justinus rond het jaar 150. En de H. Hiëronymus verhaalt, omstreeks het jaar 400, hoe het amen door de Romeinse basiliek dreunt als een hemelse donderslag!

Het is onze cultuur niet zo’n gewoonte om als kerkvolk massaal ‘amen’ uit te roepen. Er is meestal slechts sprake van wat onduidelijk gemompel en – in navolging van de gewoonte in veel protestantse kerken – is het vaak de voorganger zelf die het gebed ‘beaamt’. Een gezongen amen zou beter zijn, maar dat werkt alleen goed na een gezongen gebed, of minstens een gezongen slotformule, al is het slechts op één toon:

Met name het Eucharistisch Gebed vraagt om een overtuigende instemming van alle aanwezigen. Als de priester de doxologie ‘Door Hem en met Hem’ zingt, zal het volk zeker niet achterblijven bij het amen. Het koor kan daar nog als ‘coda’ een feestelijke toonzetting van een meervoudig amen aan toevoegen. In het Freiburger Chorbuch zijn daarvan een aantal fraaie voorbeelden te vinden. Maar ook onze Haarlemse kerkmusicus Jan Valkestijn heeft ooit een ‘Amen’ geschreven dat meerstemmig eindigt.

Op de website van Doorgeven, het tijdschrift van de NSGV Haarlem-Amsterdam, leest u in de rubriek In taal en teken meer over de achtergronden van het Amen en de mogelijkheden om deze acclamatie te zingen.

Met toestemming overgenomen uit Doorgeven Nieuwsbrief nr. 2, juli 2012.

Stemvorming: ademhaling

Het beheersen van de kunst van het correct ademhalen is essentieel voor de gezondheid en welzijn. Kijken we naar hoe een baby ademt, dan zien we het middenrif rijzen en dalen. Volwassenen neigen ertoe om vanuit de borstkas adem te halen. Wanneer men op de juiste wijze ademhaalt wordt de longcapaciteit vergroot. Hierdoor komt er meer zuurstof in het bloed en dit zuivert de inwendige organen en maakt ze sterker.Lees verder→

Stemvorming: resonans

Wat is eigenlijk resonans? Dit is de toon, het geluid dat klinkt. Komt tot stand doordat een kleine hoeveelheid lucht de stembanden passeert en deze in trilling brengt.

Cathrien Biekens

Jubilate 32, 2 (mei 1999)

De resonantieholten zijn klankgeleiders, geluidgeleidende holtes die mee trillen, zoals mond, neus, keel, voorhoofdsholte en de borstholte. Ook de botten die poreus zijn kunnen meetrillen.

Voor een goede resonans is een goede houding en ademsteum van belang. Het lichaam is het instrument en moet de klank voortbrengen en ondersteunen. Als je een theedoek in een gitaar stopt, dan zal deze minder goed gaan klinken. Als we onderuit gezakt op een stoel proberen te zingen heeft dat hetzelfde effect. Om de holtes boven de stembanden optimaal te laten functioneren is het nodig met een vriendelijk enigszins verwonderde blik te zingen. Zou je fronsen of booskijken, dan krijg je weer het theedoek-effect.

Oefening 1 Het zingen van een glissando (glijden) over een oktaaf van boven naar beneden op het woord ‘zing’. Denk hierbij aan een sirene. Denk stijgend terwijl de tonen dalen zodat je niet inzakt, alles open blijft tot klinken, luister aandachtig! Terwijl je deze oefening doet, merk je op, dat je zingt op ng, de keel is hierdoor afgesloten! Als je de rug van je hand dicht tegen je mond houdt, kun je voelen dat er geen lucht vrijkomt. Als je halverwege de oefening je neus dichtknijpt houdt de klank op. Het zingen gebeurt dus niet alleen door de mond maar ook door de neus. Zou men de klank alleen door de mond naar buiten duwen, dan krijgen de resonansholtes geen kans tot trillen. Dus niet vooruitzingen, maar achteruitzingen, eerst op zoek naar de resonansholtes!

Oefening 2 Glissando zoals bij 1, op joe (zie vb.), de keel is nu open, let erop dat de sensatie van zing aanwezig blijft. Adem controleren! Oefening 3 a: toonladder op joe, het principe van I en 2 handhaven.

Oefening 3a Toonladder op joe, het principe van 1 en 2 handhaven.

Oefening 3 b Op iedere toon: nimme namme nomme, lange aaneengeregen klinkers De n en m, zeer licht, zonder nadruk te geven op de nieuwe toon.

Oefening 4 Bim Bam Bom, drieklank naar beneden. De mond gaat hier minimaal en zeer kort open. De lippen zijn ontspannen. Laat ieder toon lang klinken.

Oefening 5 Fu – i – u – i uut. Het is belangrijk de klinkers te denken en voor te horen, zodat de mond vanzelf de vorm van de klinkers gaat aannemen, nooit bekken trekken!

Oefening 6 Fu – e – i – o – uut. Wees voorzichtig met de e en o. Deze klinkers resoneren minder goed dan u en i. Volg de lijn en ruimte van u en i, zodat e en o dezelfde resonansruimte krijgen (5 en 6 kunnen ook in dalende tertsbeweging gezongen worden).

Voorbereiding van een lied

De tekst hardop, zeer verwonderd met lange aaneengebonden klinkers lezen. Ook de lettergrepen en woorden met elkaar verbinden.
Zing de tekst vervolgens op een en dezelfde toon ietsje boven spreekhoogte in het juiste ritme. Zorg voor lange klinkers, niet de nadruk op medeklinkers leggen.
Zing het lied op ti – di – di, ook hier zoals in de tekst waar nodig de klinkers verbinden. Tijdens 1, 2 en 3 goed waarnemen, hoe, waar en wat er klinkt!
Zing het lied op tekst met de wetenschap van bovenstaande oefeningen. Luister aandachtig!

Conclusie

Goede resonans is minder vermoeiend voor de stem, een goede techniek zorgt ervoor dat het volume vanzelf groter wordt, zonder druk op de stem uit te oefenen, ruimte = volume! Een goede resonans zorgt voor een mooie toon!